Het huidige jeugdloon is verkapte kinderarbeid
Dit opiniestuk is geschreven door Martin Pikaart en Sara Wieclawska. Het is op 5 december 2024 in gepubliceerd in het AD.
Het jeugdminimumloon stamt uit een tijd van hoge werkloosheid onder jongeren (1974). Om werkgevers te motiveren jongeren toch (bij)banen te geven, werd het ingevoerd. Zij werden de helft goedkoper dan oudere werknemers. En nog altijd is jeugdloon half loon. Geen toeval dus dat ketens als Albert Heijn of Jumbo ongeveer 80 procent werknemers onder de 20 jaar in dienst hebben. Het voordeel dat zij over de rug van deze doelgroep hebben, loopt in de honderden miljoenen. In de horeca, een sector met veel kleine ondernemers, is recent een cao-akkoord bereikt waarin het jeugdloon wordt verhoogd.
Dan kunnen de grootgrutters dat toch ook? In omringende landen vraagt men zich af waar Nederland mee bezig is. Dat jongeren hier zó jong al werken tegen zulke lage lonen, wordt aan Belgische en Duitse kant aangeduid met ‘kinderarbeid’. Logisch, Nederland is een van de weinige lidstaten waar half loon voor heel werk normaal is. In het regeerakkoord valt liefst 34 keer het woord ‘bestaanszekerheid’. Het kabinet wil de inkomenszekerheid vergroten en (kinder)armoede voorkomen.
Er is recent door de Kamer een Europese richtlijn aangenomen over minimumloon: dat blijkt in veel lidstaten niet toereikend. Er werd echter niets opgenomen over het jeugdminimumloon. Ruim 661.000 jongeren tussen de 18 en 21 jaar worden door de VVD, NSC, PVV en BBB in hun hemd gezet. De PVV kwam niet eens opdagen voor het debat. Terwijl het voor mbo’ers kan gaan om 100 euro per maand én onder mbo’ers de PVV de grootste is. Het lijkt er op dat de PVV niet goed weet wat hun achterban nodig heeft.
En met mooie praatjes vult VVD-leider Dilan Yesilgöz - recent nog in deze krant - geen gaatjes. ‘Hard werken moet altijd beloond worden’ schreef ze in een opinie. Maar in het begrotingsdebat van Sociale Zaken en Werkgelegenheid liet de VVD iets anders zien: op de vraag van NSC-Kamerlid Saris of de VVD voorstander is van een verhoging van het jeugdminimumloon was het antwoord ‘nee’. Eerder stemden de VVD en de PVV zelfs tegen een eenvoudige motie die minister Van Hijum verzoekt de effecten van een verhoging te onderzoeken. De motie voor onderzoek is aangehouden, omdat er in de coalitie niet voldoende steun is voor het fatsoenlijk betalen van jongeren.
De PVV nam niet eens deel aan het begrotingsdebat. Daar kwam de motie nogmaals op tafel. Hierover wordt vandaag gestemd (dit was 5 december 2024). Het VVD-argument dat een hoger jeugdloon zou leiden tot meer schoolverlaters is al ontkracht, net als het argument dat het zou leiden tot duurdere boodschappen door gestegen loonkosten van de supermarkten. Laat fatsoenlijk loon voor jongeren niet stranden in nieuwe onderzoeken maar zet concrete stappen in bestaanszekerheid, zoals de horecasector heeft gedaan. Of stop met misleidende woorden over hoe belangrijk je ‘bestaanszekerheid’ vindt.
